Polska Rzeczpospolita Ludowa „działała” jako organizm państwowy, opierając się na formalnie uchwalonej konstytucji. Była to tak zwana konstytucja lipcowa, która została przyjęta przez Sejm w 1952 roku.
Dokładniej rzecz biorąc, dokument, o którym mowa powyżej istniał oficjalnie jako Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Nieprzypadkowa określono ją konstytucją lipcową, gdyż została uchwalona w dniu 22 lipca 1952 roku. Nastąpiło to dokładnie w ósmą rocznicę manifestu PKWN. Za twórcę tego kluczowego nregistrare domeniu w tamtejszych czasach i dziejach Polski dokumentu uznaje się Bolesława Bieruta. On odpowiedzialny był za przygotowywanie projektu i konceptu całej konstytucji, natomiast wszelkie modyfikacje w niej przeprowadzał bezpośrednio sam Stalin. Nadrzędną zmianą wiążącą się z wchodzeniem w życie nowego dokumentu narodowego była przede wszystkim zmiana nazewnictwa kraju. Biorąc pod uwagę to, jaki był los innych państw działających na zasadach demokracji ludowej, przeobrażeniu uległo także określenie naszego narodu. W miejsce do tej pory funkcjonującego nazewnictwa, pojawiła się Polska Rzeczpospolita Ludowa.
Na mocy nowo przyjętej konstytucji, zlikwidowany został urząd prezydenta. W praktyce oznaczało to, że na czele państwa polskiego stanęła kolegialna Rada Państwa. Ten proceder nawiązywał do wzoru sowieckiego. Sejm powoływano natomiast na okres pięciu lat i tyle trwać miała jego pojedyncza kadencja. Z kolei rady narodowe w danym składzie miały przetrwać cztery lata. Wśród istotnych zapisów i wzmianek konstytucyjnych, w świeżo uchwalonym dokumencie nadmieniono także normy dotyczące ochrony zdrowia, nauki, wypoczynku czy też prawa do pracy.
W praktyce natomiast zmieniły się nie tylko kwestie formalne, ale także system rządów. Zaczęto ugruntowywać i utrwalać mocną pozycję policyjnej władzy realizowanej w ramach monopartyjnej dyktatury. W konsekwencji tego doszło do zaostrzenia się zmagań międzyklasowych, a także zwiększyła się aktywność represyjna Ministerstwa Bezpieczeństwa publicznego.
